گندزدایی با استفاده از کلرزنی

کلرزنی آب

استفاده از کلر ارزان ترین روش گندزدایی آب و فاضلاب است. کلر برای از بین بردن باکتری ها و سایر میکروب های موجود در ذخایر آب آشامیدنی بکار می‌رود. امروزه حتی به ذخایر کوچک آب همواره کلر افزوده می شود. اولین کاربرد کلر در تصفیه آب آشامیدنی، کنترل طعم و بو بوده است. سایر کاربرد های کلر زنی آب آشامیدنی شامل کنترل جلبک‌ها، حذف آهن و منگنز، حذف سولفید هیدروژن و حذف رنگ می‌باشد. .

کلر به اشکال مختلف از جمله : ترکیبات جامد هیپو کلرت سدیم و پتاسیم و دی‌اکسید کلر گازی در صنعت آب موجود است

ویژگی های استفاده کلر عبارت است از

1.  ارزان
2.  به جای گذاشتن کلر باقیمانده در آب
3.  کارایی در غلظت‌های پایین
4.  در دسترس بودن به سه صورت:

• گاز (گاز کلر)
• مایع (هیپو کلرت سدیم)
• جامد (هیپو کلرت کلسیم)

کلر، علاوه براثر میکروب کشی چند ویژگی مهم دیگر ازنظر تصفیه آب دارد، ازجمله : آهن، منیزیم و هیدروژن سولفید را اکسید می کند، بعضی اجزاء مولد بو و طعم بد را از بین می برد، از رشد جلبک‌ها و زیست مندهای مولد لجن لزج جلوگیری می کند و بالاخره به انعقاد آب هم کمک می کند.

طرز کار کلر

پس از افزودن کلر به آب، اسید هیدروکلریک و هیپوکلرو تشکیل می شود. اسید هیدروکلریک به وسیله‌ی قلیایی ‌بودن آب خنثی می شود و اسید هیپوکلرو یون ساز، تبدیل به یون های هیدروژن و هیپوکلریت می شود:

H2O+ Cl2 → HCl + HOCl

HOCl → H+ + OCl-s

 اثر گندزدایی کلر عمدتاً به علت اسید هیپوکلرو و به مقدار کمتر مربوط به یون های هیپوکلریت است. اسید هيپوکلرو کار آمد ترین شکل کلر برای گندزدایی آب و از یون های هيپوکلريت بسیار (هفتاد تا هشتاد برابر) موثرتر است. اگر pH آب در حدود هفت باشد بیشترین اثر گندزدایی کلر آشکار می شود زیرا اسید هيپو کلرو بیشتر تولید می شود و اگر مقدار pH از 8.5 بیشتر باشد اثر گندزدایی کلر نامطمئن است زیرا نزدیک به نود درصد اسید هیپو کلرو به یون های هيپوکلريت تبدیل می شود. خوشبختانه بیشتر آب ها pH بین 7.5 - 6 دارند.

اصول کلر زنی

پیش از هر چیز آبی که قرار است کلر زنی شود باید صاف و بدون کدورت باشد، زیرا کدورت از کارایی کلر زنی جلوگیری می کند.
دیگر آنکه باید کلر موردنیاز برای آب برآورد شود. زیرا کلر موردنیاز آب با مقدار کلر که به آب‌زده می شود متفاوت است، مقدار کلر باقی مانده در پایان یک مدت معین (به‌طور معین شصت دقیقه) در یک حرارت معین و pH معین آب هم تفاوت می کند.
زمان تماس با کلر می‌بایست رعایت شود. لازم است حداقل به مدت یک ساعت کلر باقی مانده با میکروب ها و ویروس ها در تماس باشد تا کشته شوند.
حداقل غلظت توصیه شده کلر باقی مانده نیم میلی گرم در لیتر پس از یک ساعت است.
مجموع کلر لازم برای یک نوع آب به اضافه کلر باقی مانده آزاد به مقدار 0.5 میلی گرم در لیتر، مقدار کلری را که باید به کار برود تشکیل می  دهد.
کلر ممکن است به یکی از اشکال زیر در دسترس باشد:

• الف) گاز کلر Cl2

  

کلر ممکن است به یکی از اشکال زیر در دسترس باشد

• ب) کلر امین NH2Clو NHCl2

کلر امین NH2Clو NHCl2

• ج) پر کلرین High Test Hypochlorit) H.T.H)

پر کلرین High Test Hypochlorit) H.T.H)

• د) دی‌اکسید کلر ClO2

  

نقطه‌ی شکست کلر

اصطلاح کلر زنی تا نقطه‌ی شکست روشی است که آن‌قدر کلر به آب افزوده می شود تا همه‌ی مواد آلی آب به‌طور کامل اکسید شوند و مقدار ناچیزی کلر آزاد در آب باقی بماند. نقطه‌ی شروع پیدا شدن کلر آزاد نقطه‌ی شکست نامیده می شود و اگر بازهم کلر به آب افزوده شود تنها کلر باقی مانده آزاد در آب زیاد می شود. مقدار کلر آزاد باقی مانده را می توان به وسیله‌ی آزمون اورتولوییدین آرسنیت (OTA) برآورد کرد. کلر زنی تا نقطه شکست یا کلر زنی تا باقی مانده آزاد تنها روش مطمئن کلر زنی است.

نقطه شکست کلر Break point chlorination

قسمت A-B: ترکیب کلر با مواد معدنی که در آب وجود دارد

قسمت B-C: ترکیب کلر با آمونیاک و تشکیل NHCl2 و ياکلروآمين

قسمت C-D: تجزیه کلروآمین ها و آزاد شدن گاز ازت

نقطه D: نقطه شکست، از این به بعد هر چه که کلر اضافه شود

به عنوان کلر باقیمانده محسوب می‌شود.

اصطلاح کلر زنی تا نقطه‌ی شکست روشی است که آن‌قدر کلر به آب افزوده می شود تا همه‌ی مواد آلی آب به طور کامل اکسید شوند و مقدار ناچیزی کلر آزاد در آب باقی بماند. نقطه‌ی شروع پیدا شدن کلر آزاد نقطه شکست نامیده می شود و اگر بازهم کلر به آب افزوده شود تنها کلر باقی مانده‌ی آزاد در آب زیاد می شود.

لازم به ذکر است در پکیج های تصفیه فاضلاب مانند پکیج تصفیه فاضلاب کارواش و پکیج تصفیه رنگرزی از روش کلر زنی برای گندزدایی آب استفاده می شود. برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص پکیج تصفیه فاضلاب و انواع پکیج به محصولات فاضلاب زادآب مراجعه فرمایید.

منبع: جزوه تصفیه آب -دکتر ترابیان

شرکت زادآب به عنوان تولیدکننده تجهیزات تصفیه آب و فاضلاب تامین کننده مواد شیمیایی آماده ارائه مشاوره رایگان به شما عزیزان می باشد. در صورت نیاز به مشاوره با کارشناسان ما تماس حاصل فرمایید.

021-55256411-12

09223345280