جامدات زیستی چیست

برای کاربرد جامدات زیستی در زمین مهم‌ترین مسئله پس از استحصال این مواد نحوه‌ی انتقال آن به زمین موردنظر می‌باشد. برنامه ریزی‌ها در خصوص کاربرد در زمین باید دارای تمهیداتی باشند که در صورت عدم توانایی انتقال جامدات زیستی بلافاصله پس از تولید به محل مصرف؛ بتوان تولید این مواد در تصفیه‌خانه را کنترل کرد. این برنامه معمولا شامل ذخیره سازی است.

حمل و نقل جامدات زیستی

جامدات زیستی ممکن است به وسیله خط لوله، کامیون، قایق باری، ریلی یا ترکیبی از این‌ها حمل‌ونقل شوند. روش حمل‌ونقل انتخابی و هزینه‌ی آن به همیشگی بودن، کمیت آن‌ها و نیز فاصله مبدأ تا مقصد بستگی دارد.

تصفیه خانه‌های کوچک و متوسط معمولا از کامیون برای حمل‌ونقل استفاده می‌کنند، زیرا فاصله آن‌ها تا مقصد معمولا کمتر از یک‌صد کیلومتر است. به منظور به حداقل رساندن خطر ریخت و پاش، بو و انتشار پاتوژن ها به هوا، جامدات زیستی مایع را باید در محفظه های بسته‌ای مانند کامیون های مخزن دار حمل‌ونقل نمود. جامدات زیستی آبگیری شده را می‌توان در کامیون‌های روباز حمل کرد.

ولی کامیون‌ها باید پوشیده و دارای دریچه‌های لاستیکی درزبندی شده باشند تا مزاحمت بو و ریخت و پاش به حداقل برسد. یک روش کاهش مواجهه‌ی عموم با بو انتخاب مسیری است که از نواحی مسکونی پرجمعیت دور باشد.

اطمینان یافتن از این امر که کامیون‌های مورد استفاده برای حمل جامدات زیستی تمیز بوده و به خوبی نگهداری شوند. یک روش مؤثر دیگر تمیز نگه‌داشتن سطوح زمین و کنترل بو در طول حمل‌ونقل جامدات زیستی است.

ذخیره سازی جامدات زیستی

ذخیره سازی در شرایط آب و هوایی نامناسب و هنگامی‌که محل‌های کاربرد در زمین قابل دسترس نیستند و نیز در ماه‌های فصل زمستان که کاربرد در زمین به علت پوشیده شدن زمین از برف و یا یخ زدگی ممنوع یا محدود است، ضروری می‌باشد اصطلاح ذخیره سازی به ذخیره موقت یا فصلی ارجاع می‌شود.

عملیات ذخیره سازی شامل یک ناحیه از زمین یا تسهیلاتی است که تا فرارسیدن زمان اختصاص داده‌شده جهت کاربرد در زمین موردنظر؛ در مکان‌های مشخص و دارای مجوز به کار می‌رود.

تسهیلات ذخیره سازی می‌توانند شامل مناطقی از زمین یا تسهیلاتی دارای مجوز محلی یا ایالتی برای ذخیره سازی جامدات زیستی باشند و برای ذخیره سازی هرگونه بار جامدات زیستی حداکثر تا 2 سال به‌کاربرده شوند.

این تسهیلات معمولاً نزدیک و یا داخل مکان‌های کاربرد در زمین واقع شده‌اند. و به شکلی مدیریت می‌شوند که بر اساس شرایط آب و هوایی، تناوب‌های محصولات و قابلیت دسترسی به تجهیزات و زمین طی یک چرخه کوتاه وارد و خارج می‌شوند.

گزینه‌های ذخیره سازی شامل کپه کردن (تلنبار) در محیط باز به منظور ذخیره کوتاه مدت و تسهیلات ساختمانی شامل بتن، آسفالت، خاک رس و لایه‌های خاک فشرده، آبگیرها و لاگون ها، مخازن یا سازه‌های دیگری ست که می‌توان به طور مداوم برای ذخیره جامدات زیستی مایع، نیمه جامد یا جامد مورد استفاده قرار گیرد.

کپه کردن (تلنبار) در محیط باز

این روش برای ذخیره سازی کوتاه مدت کیک آبگیری شده، خشک‌شده یا کمپوست شده در محل کاربرد در زمین به کار می‌رود. مقدار تلنبار در محل به مقدار جامدات زیستی موردنیاز برای برآورده ساختن نیاز احیا یا زراعی در آن محل بستگی دارد.

انبارهای میدانی باید در بهترین موقعیت فیزیکی ممکن در مزرعه یا مجاور آن واقع شوند. در مورد مناطقی با شیب تند، تمهیداتی را باید برای کنترل صعود و نزول آب در شیب اعمال کرد. تا حد امکان توده‌ها باید به گونه‌ای شکل بگیرند که آب را جاری کنند.

جامدات زیستی انبارشده در محل لایه خشک شده‌ای به وسیله‌ی هوا تولید می‌کنند که بارش‌ها را هدایت کرده و از نفوذ قابل‌توجه آب به درون آن جلوگیری می‌کند. باوجوداین پوشاندن توده تلنبار شده در برخی مناطق الزامی است.

در مورد جامدات کمپوست شده یا خشک‌شده، برزنت، موانع باد و یا مرطوب‌سازی دوره‌ای برای جلوگیری از انتشار گرد و غبار حاصل از این مواد در مناطق بادخیز ممکن است لازم باشد. همچنین مواد کمپوست شده به طور ناقص دارای پتانسیل لازم برای گرمایش خود به خودی هستند و به همین دلیل نیاز به پایش دارند تا خطر آتش‌سوزی وجود نداشته باشد (افزایش چشمگیر بو شاخص خوبی برای افزایش فعالیت میکروبی و حرارت است)

آبگیرها و لاگون های ذخیره سازی

آبگیرهای ذخیره سازی برای جامدات زیستی مایع یا نیمه جامد باید به اندازه کافی بزرگ باشند تا ظرفیت ذخیره سازی مناسب را در بدترین شرایط آب و هوایی داشته باشند. عمق حوضچه‌های ذخیره سازی ممکن است بین 3 تا 5 متر متغیر باشند.

همچنین حجم طراحی باید شامل فضایی برای تجمع بارندگی مورد انتظار در دوره‌ی ذخیره سازی به علاوه ظرفیت نگه داشت رخدادهای سیلاب مجاری فاضلاب رو باشد. برای تضمین ممانعت از ورود اجزای جامدات زیستی به درون آب زیرزمینی از طریق شست‌وشو، استفاده از یک عایق نفوذناپذیر توصیه می‌گردد.

لاگون ها برای ذخیره سازی بلندمدت لجن به کار می‌روند. آن‌ها معمولاً بخشی از تصفیه‌خانه فاضلاب می‌باشند. در صورتی که تصفیه‌خانه در یک جای دورافتاده واقع شود، این لاگون ها ساده و اقتصادی هستند.

یک لاگون در حقیقت یک حوضچه زمینی است که لجن تصفیه نشده یا جامدات زیستی هضم شده در آن انباشت می‌شود. در لاگون های حاوی لجن تصفیه نشده، ماده آلی از طریق تجزیه هوازی و بی‌هوازی تثبیت می‌شود که ممکن است بوهای ناخوشایند متصاعد کند.

مخازن ذخیره سازی

مخازن ذخیره سازی سازه‌های رو یا زیرزمینی هستند که دایمی بوده و بخشی از تأسیسات پردازش لجن در یک تصفیه خانه فاضلاب محسوب می‌گردند. این مخازن ضد آب به طور کلی از جنس بتون یا فولاد هستند که می‌توانند پیش‌ساخته باشند یا در محل موردنظر ساخته شوند. به دلیل ماهیت نفوذناپذیری این مخازن امکان آلودگی آب زیرزمینی در اثر شیرابه وجود ندارد.

ذخیره سازی جامدات زیستی آبگیری شده

تسهیلات ذخیره سازی جامدات زیستی آبگیری شده می‌تواند سرپوشیده یا روباز باشد و به شکلی طراحی می‌شوند که تا دو سال امکان ذخیره سازی جامدات زیستی کمپوست شده، تثبیت‌شده با آهک، خشک‌شده به روش حرارتی و خشک شده توسط هوا را داشته باشند.

این تسهیلات شامل ساختمان‌های دیواره باز یا محصور و لایه‌ها یا انبارهای بزرگ روباز می‌باشند. تسهیلات ذخیره سازی باید به اندازه کافی بزرگ باشند تا حجم‌های مربوط به دوره های بلندمدت آب و هوایی نامساعد را پوشش دهد.

مکان های ذخیره سازی بدون سقف باید دارای یک لایه کف سخت و بادوام همراه با دیواره های کششی و سامانه کنترل سیلاب، دیواره‌های نگهداشت و نیز لجن کش باشند.

گرد آورنده : محمد بهجتی

منبع: کتاب فرآیندهای پردازش لجن فاضلاب

شرکت زادآب به عنوان تولیدکننده تجهیزات آب و فاضلاب آماده ارائه مشاوره رایگان به شما عزیزان می باشد. در صورت نیاز به مشاوره با کارشناسان ما تماس حاصل فرمایید.

021-55256411-12

0912-4349929

نوشتن دیدگاه