وضعیت بحران آب در ایران

دلایل بحران آب در ایران

بحران آب به عنوان یکی از مهم‌ترین چالش‌های آینده سیاسی جغرافیای خاورمیانه مطرح است. این در حالی است که درصد مالکیت و نصیب آب در خاورمیانه بخش عربی بسیار پایین است و سرانه آب در این کشورها هر نفر 1744 متر مکعب آب در سال است و میانگین جهانی آب هر نفر 12900 مترمکعب در سال است.

چالش آب در ایران

ازجمله عوامل تأثیرگذار در بحران آب علاوه بر عوامل طبیعی، رشد روزافزون جمعیت جهان و افزایش مصرف آب، قطع بی رویه درختان جنگل‌ها و تغییر اکوسیستم طبیعت، رشد شهرسازی و افزایش ‍ صنایع آلوده کننده آب، شیوه های نامناسب و غیراصولی کشاورزی، احداث سدهای مخزنی و ایجاد دریاچه‌های مصنوعی را می‌توان نام برد؛ که در نهایت همه آنها نوعی تهدید برای جامعه بشری محسوب می‌شوند.

 شاخص های تعیین‌کننده بحران آب

برای تحلیل منابع آب ایران نگاهی به شاخص‌های تعیین بحران آب، شاخص‌های برتر جهانی، همچون شاخص فالکن مارک، شاخص سازمان ملل، شاخص سازمان ملل بسیار حائز اهمیت است.

    شاخص فالکن مارک: فالکن مارک دانشمند سوئدی در مطالعات خود بحران آب را بر اساس مقدار سرانه منابع آب تجدید پذیر سالانه هر کشور تعریف کرده است. فالکن مارک میزان سرانه آب 1700 مترمکعب در سال را به عنوان شاخص کمبود معرفی کرده است. بر این اساس کشورهایی که دارای سرانه منابع آب سالانه تجدید پذیر بیش از 1700 مترمکعب هستند، مشکل بحران آب ندارند و کشورهایی که دارای سرانه منابع آب تجدید ‌پذیر بین 1000 تا 1700 مترمکعب هستند جزو کشورهای با تنش آبی محسوب می‌شوند و کشورهایی که دارای سرانه آب تجدید پذیر کمتر از 1000 مترمکعب در سال هستند جزو کشورهای با کمبود آب هستند و سرانه آب کمتر از 500 مترمکعب در سال، فشار بسیار شدیدی به آن کشور تحمیل می‌کند. با توجه به جمعیت حدود 5/77 میلیونی ایران، در حال حاضر سرانه آب تجدید پذیر ایران از مرز 1700 مترمکعب نیز گذشته است و کشور دچار تنش آبی می‌باشد.

شاخص سازمان ملل

بنیاد کمیسیون توسعه پایدار سازمان ملل میزان درصد برداشت از منابع آب تجدید پذیر در هر کشور را به عنوان شاخص اندازه‌گیری بحران آب معرفی کرده است. بر اساس شاخص مذکور هرگاه میزان برداشت آب یک کشور بیشتر از 40 درصد کل منابع آب تجدید پذیر آن باشد این کشور با بحران شدید آب مواجه است و اگر این مقدار در حدفاصل 20 تا 40 درصد باشد بحران در وضعیت متوسط و چنانچه این شاخص بین 10 تا 20 درصد باشد بحران در حد متعادل و کمتر از 10 درصد بدون بحران تلقی می‌شود. با توجه به اینکه در ایران هم‌اکنون 70 درصد کل آب تجدید پذیر کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد، ایران در وضعیت بحران شدید آبی قرار دارد.

شاخص موسسه بین‌المللی مدیریت آب: موسسه مذکور دو عامل درصد برداشت کنونی نسبت به کل منابع آب سالانه و درصد میزان برداشت آب در آینده نسبت به برداشت آب در حال حاضر را همزمان مورد استفاده قرار می‌دهد که بر اساس این شاخص نیز ایران در وضعیت بحران شدید آبی قرار دارد.

بدین ترتیب اگر بخواهیم فقط شاخص بحران آب فالکن مارک را مدنظر قرار دهیم ایران وارد مرحله تنش آبی شده است لذا لازم است برنامه ریزان کشور، بهینه‌سازی مصرف آب را در همه بخش‌ها ازجمله کشاورزی، شرب و بهداشت و صنعت در سرلوحه برنامه‌های توسعه کشور قرار دهند و برنامه‌ریزی برای مقابله با بحران آب نیز باید معطوف به این بخش‌ها و تکیه اصلی بر مدیریت تقاضا و مهار مصرف آب در این بخش‌ها باشد.

شرکت زادآب به عنوان تولیدکننده تجهیزات آب و فاضلاب آماده ارائه مشاوره رایگان به شما عزیزان می باشد. در صورت نیاز به مشاوره با کارشناسان ما تماس حاصل فرمایید.

021-55256411-12

09223345280

نوشتن دیدگاه