غشا تصفیه آب و فاضلاب
در مورد زمان به کارگیری غشا می‌توان به این نکته اشاره کرد که پیش از سال 1960 مفهوم این مواد در حد مطالعات و پژوهش‌های دانشگاهی بود و اولین غشا به اسم پلیمر سنتزی در سال 1846 مورد استفاده قرار گرفت که نهایتاً در سال 1860 اولین نوع آن به کمک محلول نیترات ساز ارائه شد. غشاء لایه نازکی است که دو فاز را از هم جدا می‌نماید و به عنوان یک مانع انتخابی در انتقال مواد عمل می‌کند. در این روش معمولا تغییر فازی صورت نمی‌گیرد.
غشاهایی که در تصفیه آب و فاضلاب استفاده می‌شود در واقع موادی هستند که توجه به خصوصیات خود به برخی از مواد شیمیایی و فیزیکی اجاره می‌دهند که سریعتر از سایر اجزا عبور کنند. با توجه به تعریف فوق از غشاها نفوذ پذیری انتخابی بودن غشاها قابل استنباط است. نفوذپذیری انتخابی بدین معناست که غشا به بعضی از اجزا بیشتر اجازه عبور می‌دهد و به بعضی اجزای دیگر کمتر اجازه عبور می‌دهد.
تقسیم بندی غشاها
الف - بر اساس اندازه ذرات حفره غشا
• میکرو فیلتراسیون : جداسازی در اثر غربال شدن در فضاهای بزرگ انجام می‌گیرد
• اولترا فیلتراسیون : جداسازی در اثر غربال شدن در فضاهای کوچک انجام می‌گیرد.
• نانو فیلتراسیون : این روش ترکیبی از برگشت بار و غربال شدن می‌باشد.
• اسمز معکوس : در این حالت جداسازی به دلیل متفاوت بودن قابلیت انحلال و سرعت دور آب و ماده حل شده در آب اتفاق می‌افتد.
ب - بر اساس شکل هندسی غشا
- صفحه‌ای
- لوله‌ای
- مارپیچی
- فیبر توخالی
ج: بر اساس ساختار
- غشاهای آلی (پلیمری)
- غشاهای غیر آلی
دامنه عملکرد غشاها
|
نوع فرآیند غشایی |
دامنه عملکرد |
|
|
A° |
µm |
|
|
میکرو فیلتراسیون (MF) |
10000-200 |
10-02/0 |
|
اولترا فیلتراسیون (UF) |
2000-30 |
2/0-003/0 |
|
نانو فیلتراسیون (NF) |
80-10 |
008/0-001/0 |
|
اسمز معکوس(RO) |
10-1 |
001/0-0001/0 |
قابلیت حذف هر یک از حالت‌ها
|
اجزا |
اسمز معکوس |
نانوفیلتراسیون |
اولترافیلتراسیون |
|
کدورت |
بله |
بله |
بله |
|
باکتری‌ها |
بله |
بله |
بله |
|
ویروس‌ها |
بله |
بله |
بله |
|
رنگ/ TOC |
بله |
بله |
- |
|
طعم |
بله |
بله |
- |
|
سختی |
بله |
بله |
- |
|
سولفات |
بله |
بله |
- |
|
TDS |
بله |
بله |
- |
|
نیترات |
بله |
- |
- |
|
فلوراید |
بله |
- |
- |
|
آرسنیک |
بله |
- |
- |
|
نمک طعام |
بله |
- |
- |
به طور کلی غشاها از دو نوع ماده تشکیل شده‌اند که عبارتند از مواد پلیمری و مواد سرامیکی (البته غشاهای فلزی نیز وجود دارند که در صنعت آب و فاضلاب کاربردی ندارند).
در حال حاضر در دنیا از چند ماده پلیمری بیشتر از سایرین استفاده می‌گردد که این مواد عبارتند از:
- پلی وینیل دی فلوراید
- پلی اتیل سولفون
- پلی اتیلن
- پلی پروپیلین
بهره‌برداری از غشاها
انباشته شدن ذرات و اجزای به دام افتاده در پشت غشاها یکی از موانع جدی فعالیت و توسعه غشاها و فرآیندهای غشایی این می‌باشد.
تجمع این ذرات باعث کاهش جریان آب عبوری از غشا ها می گردد که به این پدیده، کثیف شدن غشا (fouling) گفته می‌شود. در این حالت مواد جامد (موادی که در اثر مکانیسم ها فیزیکی و شیمیایی و بیولوژیکی به وجود آمده‌اند) بر روی سطح غشا ته نشین می‌شود.
لازم به ذکر است مسدود شدن (clopping) غشا متفاوت با کثیف شدن غشا است در این حالت کانال‌های موجود در غشا با جامدات پر می‌شود.
شستن غشاها
روش‌های فیزیکی و شیمیایی برای تمیز کردن و شستن غشاها مورد استفاده قرار می‌گیرد که در شکل زیر روش‌ها معرفی شده‌اند.
منبع: کتاب اصول فرایند غشایی
شرکت زادآب به عنوان تولیدکننده تجهیزات آب و فاضلاب آماده ارائه مشاوره رایگان به شما عزیزان می باشد. در صورت نیاز به مشاوره با کارشناسان ما تماس حاصل فرمایید.
021-55256411-12
09223345280